สืบสวนเรื่องพ่อ
80 นาที / จีน / สารคดี / 2559  – ภาษาจีน บรรยายอังกฤษ

ศิลปะสื่อแสดงในคราบ ‘หนังสารคดีทดลอง’ – สำหรับหลายคน อาจฟังแปลกแยกจนเรียกภาพยนตร์ไม่ได้  จริงอยู่นี่ไม่ใช่หนังสำหรับชาวสมาธิสั้น  แต่หากเราปล่อยวางปล่อยใจไปกับสายตาละเอียดถี่ยิบและสงบนิ่งของมันได้  ความเรียบง่ายอันเข้มข้นนั้นอาจนำพาไปสู่ประสบการณ์ที่กินใจอย่างลึกซึ้ง  อีกทั้งเนื้อหาที่มีเสียงสะท้อนอยู่ในโลกร่วมสมัย  เพราะมันขุดคุ้ยลงไปในปฏิวัติวัฒนธรรมของเหมา  ในขณะที่ทุกวันนี้  บรรดาหลากทรราชของโลกกำลังใช้วิธีใส่ร้ายป้ายสีเรียกชื่อ เพื่อปลุกปั่น แบ่งแยก และครอบงำ  ยุยงให้ประชาชนเป็นอริต่อกัน

‘สืบสวนเรื่องพ่อ’ เผยให้เห็นกระบวนการที่ทำให้มนุษย์คนหนึ่งหดหายกลายเป็นเพียงแผ่นกระดาษ  ความมุมานะอุตสาหะที่สังคมๆ หนึ่ง  ที่ถูกปลุกปั่นเป็นฮิสทีเรีย  มุ่งทุ่มเทเพื่อจำกัดความและจัดลำดับชนชั้นมนุษย์ตามองศาของ ‘ความชอบธรรมทางการเมือง’  มาเป็นพื้นฐานในการปฏิบัติ (ละเมิด)ต่อแต่ละคนตามนั้น

เรื่องมาถึงหัวใจอันมืดมิดของมัน  ในห้องแสดงศิลปะที่มืดสนิท  ยกเว้นแสงสปอตไลท์บนหน้าศิลปินที่กำลังเล่าถึง ‘ชั่วโมงวิจารณ์’ การปฎิบัติหน้าที่ของพ่อที่ค่ายแรงงานที่เป็นไร่  ซึ่งพ่อถูกส่งตัวไปนานถึง 11 ปี  โทษฐานที่เป็น ‘บุตรเจ้าของที่ดิน’  ที่ต้องปฎิรูปโดยการใช้แรงงานให้เกิดใหม่เป็นสมาชิกที่ดีของ ‘สังคมใหม่’

เมื่อยังเป็นเด็กที่มาเยี่ยมพ่อที่ไร่  เขาได้แต่มอง  ขณะที่คนอื่นๆ รอบด้านพากันหันมาเล่นงานพ่อของเขา  “แกให้อาหารหมูไม่ถูกวิธี,  แกต้อนวัวกลับคอกเร็วเกินไป,  แกไม่ช่วยงานอะไรเลย – คนเหล่านี้กล่าวหาซ้ำแล้วซ้ำเล่า  ทั้งที่ตัวเองทำงานไม่ถึงครึ่งที่พ่อทำเลย  แต่ยังมีหน้ามาวิพากษ์วิจารณ์  ส่วนพ่อก็ได้แต่เห็นด้วยกับเขา   ผมจำได้ว่าผมงงและสิ้นหวัง  คนเหล่านี้ตามธรรมดาก็ดีกับผมนี่  ทำไมเขาทำแบบนี้?  ทำไมพ่อถึงไร้กึ๋นขี้ขลาดตาขาว  ทำไมพ่อไม่แก้ตัวปกป้องตัวเองบ้างเลย?  ผมซึมมาก  ที่คนที่เราเรียกว่า ‘เพื่อน’ จะหันมาเล่นงานเราแบบนี้ได้  แล้วทำไมพ่อถึงอ่อนแอจัง?”

นี่เป็นเพียงโหมโรงสำหรับหมัดหนัก  ที่ค่ายแรงงานนั้น  เกิดพายุฝนตกหนักจนฝูงวัวกระจัดกระจาย  พ่อต้องไปตามวัวต้อนกลับมา  ทำให้ไปกินข้าวเย็นที่โรงอาหารไม่ทัน  “แกเก็บข้าวไว้ให้พ่อหรือเปล่า?  พ่อถามผม  แกไม่ได้เก็บข้าวเย็นให้ฉัน!  แกไม่เคยสนใจไยดีฉัน!  แกขลุกอยู่กับผู้ใหญ่คนอื่นตลอดเวลา!  พ่อตะโกนพลางเฆี่ยนวัวอย่างหวดไม่ยั้ง  กลางสายฝนที่ถาโถมเข้ามา  พ่อตะโกน: กลับบ้านไปเลย! ฉันไม่อยากเห็นหน้าแกอีกเลย  เ-ดแม่มึง!”

เราไม่เห็นบนจอด้วยลูกกะตา  ทั้งตาแก่ผู้เหนื่อยล้า  โมโหหิว  และขมขื่น  เราไม่เห็นวัวที่ถูกเฆี่ยนอย่างไร้ปราณีหรือเด็กที่กำลังขวัญกระเจิงกลางสายฝน  แต่เราสัมผัสความเจ็บปวดของทั้งหมดได้ : ของแต่ละตัวตน  แต่ละดวงจิตที่ติดกับอยู่ในร่างแหแห่งขบวนการแหกตาสร้างฮิสทีเรียหลอกหลอนแห่งชาติ – ทั้งตาแก่  ทั้งวัวที่ถูกเฆี่ยน  ทั้งเด็ก  และแม้กระทั่งฝนอันหนาวเหน็บ  ถ้านี่ไม่ใช่ภาพยนตร์  แล้วจะเรียกว่าอะไร?  (อลิศ กินเห็ด)

ผู้กำกับและตัดต่อ : หวู  เวงกวง
นักแสดง: เวิน-กวง  หวู